Jonge artsen bespreken medische missers

Dokters zijn net mensen. Ook zij maken fouten, maar daar wordt nauwelijks over gepraat. Een groep jonge dokters organiseerde daarom een biechtfestijn. En dát luchtte nogal op.

Op een drukke avond op de spoedeisende hulp wordt een peuter binnengebracht. Gevallen op haar hoofd. Dienstdoend arts Rogier Steins (30) twijfelt en belt tot twee keer toe zijn supervisor. Neem het meisje maar een nacht op, besluit die. Een uur later is er paniek. Het meisje heeft een hersenbloeding en moet acuut geopereerd worden. ,,Ik had een CT-scan voorgesteld, maar achteraf denk ik: waarom heb ik niet harder aangedrongen?”

Steins doet zijn verhaal in het midden van een cirkel in een vergaderruimte in Amsterdam-West. In deze circel deed zaterdagmiddag de ene na de andere jonge dokter een ontboezeming op het eerste Foutenfestival, gevolgd door tranen, geruststellende schouderklopjes en een rode roos als troost. Op gele post-its konden artsen anoniem biechten over hun fouten.

Het Foutenfestival is een idee van een nieuwe organisatie, De Jonge Dokter, die – zoals de naam al aangeeft – is opgericht door een groep jonge dokters. Reden is de hoge werkdruk in de zorg, waardoor veel leeftijdsgenoten vroegtijdig opbranden. Volgens recent onderzoek kampt een op de vijf jonge artsen met burn-outklachten. Een van de oorzaken is de gesloten cultuur, zeggen oprichters Wouter van Dijk en Mia Wessels. Er wordt nauwelijks gepraat over fouten, angst of onzekerheid, want dat is een zwaktebod. Wie een van de schaarse opleidingsplekken wil veroveren, moet sterk zijn, hard werken, een nachtje kunnen doortrekken en niet klagen.

Allergisch

Maar praten is juist nodig, denkt oprichter Van Dijk. ,,Het helpt bij de verwerking. Ook denken we dat we daarmee fouten in de toekomst voorkomen.” Het valt hem op dat veel dokters nog altijd pijn hebben van een fout die jaren geleden gemaakt is. ,,Zo vertelde één jonge dokter dat hij een te zieke patiënt heeft laten overplaatsen naar een hospice, maar deze overleed in de ambulance. Een andere dokter zag een grote hoofdwond over het hoofd bij een patiënt op de eerste hulp.”

Door symposia als deze te organiseren hoopt De Jonge Dokter dit taboe te doorbreken. Er werd zelfs een gevierde arts gevonden die bereid was een paar feiten op te biechten, Gabor Linthorst, internist in het Amsterdam UMC. Hij schreef een patiënt eens een medicijn voor, waarbij hij zijn eigen notitie ‘is allergisch voor dit middel’ over het hoofd zag. De man belandde op de intensive care. ,,Natuurlijk lig ik daar wakker van,” zegt hij. ,,En dat gaat waarschijnlijk nooit over.”

Kentering

Ook in zijn eigen ziekenhuis, locatie AMC, mag nog wel meer worden gepraat over fouten, vindt hij. Zijn voorstel om elke maand publiekelijk een medische misser te bespreken is nog niet doorgevoerd.

Toch lijkt een kleine kentering gaande. In het UMC Utrecht vertelde in april in bijzijn van de pers een patiënt samen met haar artsen openlijk over de medische misser die zeven jaar eerder was gemaakt. De artsen hadden baarmoederhalskanker gemist, waardoor de vrouw nu terminaal is.

Ook in het buitenland zijn er dergelijke lezingen. Zo is er tijdens een Amerikaans orthopediecongres een zogeheten ‘fuck-up-sessie’ waar je alleen aan mag deelnemen als je zelf ook een misser hebt begaan.

Linthorst: ,,Dat geeft herkenning en verbroedering. Je bent niet de enige die fouten maakt. Ook zeer ervaren medisch specialisten maken ze nog steeds.”

Bron: AD 26 november 2018